Wpis gościnny przygotowała dla nas Magdalena Zujewicz-Matla - Fizjoterapeutka z misją
Nauka chodzenia jest to proces, na który składa się wiele wcześniejszych doświadczeń ruchowych, których uczy się dziecko właściwie od kiedy pojawi się na świecie. Dzieci rozpoczynają swoją przygodę z chodzeniem między 12 a 18 miesiącem życia i w obydwu przypadkach jest to prawidłowe. Zanim przejdziemy do tematu dzisiejszego artykułu chciałabym przypomnieć jak po kolei wyglądają etapy pionizacji u niemowlaka.
Etapy pionizacji u niemowlaka
Na samym początku dziecko przyjmuje pozycję czworaczą, z której powinno samodzielnie usiąść a następnie zacząć czworakować. Po opanowaniu pozycji czworaczej i czworakowania, dziecko zaczyna przyjmować pozycję „misia” czy też „niedźwiadka” i jest to w pełni normalny etap. W ten sposób dziecko przygotowuje małe stopki do chodzenia. W międzyczasie ok. 9 miesiąca życia maluch zaczyna przybierać pozycję w klęku i następnie zaczyna wstawać z wykroku. Oczywiście próbuje tego trzymając się mebli. Na tym etapie może pojawić się sprężynowanie czyli energiczne prostowanie i zginanie nóżek w stawach biodrowych i kolanowych.
Kolejnym etapem pionizacji jest chodzenie bokiem. Ważne, aby chodzenie odbywało się w obydwie strony. Dopiero po osiągnięciu tych wszystkich etapów, które prowadzą do stabilizacji tułowia i miednicy, dziecko zaczyna się puszczać mebli i może zrobić pierwsze samodzielne kroki.
Pierwsze kroki dziecka
Na samym początku nie mamy co liczyć na idealną postawę podczas wykonywania pierwszych samodzielnych kroków. Dziecko chodzi na szerokiej podstawie, z wypiętym brzuszkiem i rączkami rozstawionymi na boki.
Chodzenie na palcach
W początkowym etapie nauki chodzenia może się zdarzyć że dziecko będzie chodzić i stawać na palcach. Dlaczego? Ponieważ cała postawa dziecka, czyli miednica w przodopochyleniu, wypięty brzuszek, rączki sztywne ustawione górze mogą prowokować takie zachowanie. Dopiero z biegiem czasu, jak ciało dziecka robi się stabilniejsze i maluch zaczyna łapać coraz lepszą równowagę takie zachowanie powinno ustąpić.
Kiedy chodzenie na palcach powinno nas zaniepokoić?
Dziecko uczące się chodzić może chodzić na palcach. Związane jest to z łapaniem równowagi, z potrzebą stabilizacji ciała. Zdarzyć się również może, że chodzenie na palcach spowodowane jest zaburzeniami przetwarzania sensorycznego. Dziecko może być nadwrażliwe na powierzchnię, po której chodzi, dlatego zaczyna tego unikać i stawia stopy na paluszkach. Przyczyn chodzenia na palcach oczywiście jest znacznie więcej np. napięcie mm Achillesów, dystrofia mięśniowa, porażenie mózgowe i wiele innych.
Dlatego bardzo ważne jest, aby nie przyspieszać etapu pionizacji u dziecka. Nie stawiamy i nie prowadzamy dzieci, bo możemy przyczynić się do nieprawidłowego wzorca chodu u dziecka.
Dziecko może chodzić na palcach od czasu do czasu, ale powinno również jednocześnie obciążyć cała stopę. I taka sytuacja może pojawiać się nawet do 2 roku życia dziecka.
PAMIĘTAJ!
Jeśli dziecko cały czas preferuję chodzenie na palcach, nie stawia nigdy całej stopy na powierzchni to sygnał do niepokoju. I warto wtedy taką sytuacje skonsultować z specjalistą.
Jak możemy pomóc dziecku w warunkach domowych, gdy zaobserwujemy że maluszek stawia stopki na paluszkach.
1. Dobór odpowiednich butów dla dziecka:
- nie zbyt sztywny zapiętek,
- cholewka buta powinna się kończyć tuż pod kostką,
- podeszwa powinna być dość elastyczna i z przodu w 1/3 swobodnie się zginać,
- but powinien być dobrze dopasowany do małej stopki,
- powinien być wykonany z przewiewnego materiału.
Najlepszym butem, gdy dziecko chodzi na palcach jest taki, który nie ma z przodu zadartych nosków czyli taki, który ma płaską podeszwę.
2. Odstawić całkowicie pchacz podczas aktywności dziecka – nie pomaga on w stabilizacji ciała wręcz przeciwnie ustawia miednice w przodopochyleniu i prowokuje dziecko do chodzenia na palcach.
3. Zapomnieć o chodzikach – które wyrządzają więcej krzywdy dziecku niż pożytku. Na pewno nie pomagają w nauce chodu a wręcz przeciwnie ograniczają możliwości ruchowe dziecka.
4. NIE PRZYSPIESZAĆ ROZWOJU MALUCHA – nie prowadzać i nie stawiać dzieci, które same jeszcze nie osiągnęły tego etapu.
5. Zabawy w domu z dzieckiem:
- zabawa w niedźwiadki – razem z dzieckiem przyjmujemy pozycje czworaczą unosimy pupę do góry i obciążamy stopy i dłonie. Zachęcamy dziecko do bujania się w przód i tył oraz chodzenia,
- tworzymy z dzieckiem tory przeszkód z poduszek i innych domowych przedmiotów,
- chodzimy pod górkę i z górki,
- zabawa w mosty – kładziemy się na plecach i podnosimy swoją pupę do góry, tak jakbyśmy wykonywali „mostek”
Podsumowując:
Na samym początku nauki chodzenia może się zdarzyć sytuacja, że maluch będzie chodził na palach, ważne jest jednak, aby nie był to chód dominujący. Jeśli nasze dziecko chodzi TYLKO na palcach należy zgłosić się do specjalisty.
